Wiosennym urozmaiceniem ogrodu może stać się szachownica kostkowata. Jej cechą charakterystyczną są kwiaty pokryte precyzyjnym wzorem, który faktycznie przypomina szachownicę.
Szachownica kostkowata (Fritillaria meleagris) to wieloletnia roślina cebulowa z rodziny liliowatych (Liliaceae), która rośnie w stanie dzikim w Europie. W Polsce już bardzo rzadko możemy spotkać ją na stanowiskach naturalnych, czyli na podmokłych łąkach, równinach zalewowych oraz w wilgotnych, jasnych lasach. Nasz rodzimy gatunek tej byliny jest więc objęty ścisłą ochroną. W ogrodach możemy sadzić tylko cebule z upraw kupione w sklepie ogrodniczym. Ponieważ cała roślina jest trująca, zawsze używaj rękawiczek przy jej pielęgnacji.
Dzwonkowate, zwisające kwiaty szachownicy ogrodowej występują w dwóch formach. Jedna to odmiana ‘Alba’ o śnieżnobiałych płatkach kwiatowych. Druga rozwija kwiaty typowe dla gatunku dzikiego, czyli purpurowe z jasnym wzorem przypominającym kratkę. Kwitnienie szachownicy trwa od końca kwietnia do początku maja. Aby było efektowne potrzeba wielu cebul, ponieważ jedna roślina wytwarza tylko jeden kwiat. Bardzo rzadko rozwijają się dwa. Są one bezwonne, mają wielkość około 3–4 cm i osadzone są na szczycie cienkiego pędu kwiatostanowego o długości 20–40 cm, co nadaje roślinie pokrój wzniesiony. Wąskie, trawiaste liście wyrastają z pastorałowato wygiętych łodyg.
WARUNKI UPRAWY
Szachownica kostkowata nie jest trudna w uprawie, pod warunkiem, że zapewnimy jej warunki zbliżone do naturalnych. Roślina ta najlepiej rośnie na stanowisku półcienistym bądź słonecznym, na glebach żyznych, lekkich, wilgotnych i chłodnych o odczynie lekko kwaśnym do obojętnego. Dobrze znosi okresowe zalewania, dlatego może rosnąć nawet na brzegu zbiornika wodnego. W marcu przed okresem wzrostu warto zasilić szachownicę nawozem wieloskładnikowym, długodziałającym lub kompostem. Ponieważ jest całkowicie mrozoodporna, nie wymaga okrycia na zimę.
SADZENIE
Aby wiosną móc cieszyć się wdzięcznymi kwiatami szachownicy kostkowatej, należy jej cebule posadzić do gruntu jesienią – najlepiej pod koniec sierpnia, gdyż potrzeba sporo czasu aby się ukorzeniły. Głębokość sadzenia cebulek wynosi 5–8 cm. Rozmieszczamy je w odstępach około 15 cm od siebie. Dla uzyskania najlepszego efektu powinniśmy przeznaczyć około 40 sztuk na 1 m² powierzchni ogrodu. W niewielkich doniczkach lub misach wystarczy umieścić od 3 do 6 cebul. Przed sadzeniem cebule dobrze jest namoczyć w wodzie przez kilka godzin.
ROZMNAŻANIE
Szachownicę kostkowatą najłatwiej jest rozmnożyć za pomocą cebulek przybyszowych tworzonych przez cebulę mateczną. Oddziela się je co trzy, cztery lata w czerwcu, po kwitnieniu i sadzi zaraz po wykopaniu, gdyż łuski, którymi są pokryte łatwo wysychają.
Jeśli zdecydujemy się na wysiew nasion, robimy to zaraz po ich dojrzeniu. Musimy pamiętać, że rośliny uzyskane z siewu nie tylko zakwitają dopiero po 3–4 latach, ale też nie zawsze powtarzają cechy odmianowe rośliny matecznej.
ZASTOSOWANIE
Jednak największe wrażenie robi szachownica posadzona w dużych ilościach na większej powierzchni. Może to być brzeg oczka wodnego i strumyka, zacieniona rabata bylinowa lub skalniak. Sprawdzi się także pod drzewami i krzewami oraz na podmokłych łąkach kwietnych i trawnikach. Nadaje się również na kwiat cięty i do dekoracji w sezonowych w donicach.
Kwiaty szachownicy bardzo ładnie komponują się z innymi wiosennymi kwiatami cebulowymi, takimi jak hiacynty, szafirki czy narcyzy. Dobrym towarzystwem dla nich będzie także różowo kwitnąca bergenia, niebieska niezapominajka, fioletowy zawilec grecki, różnokolorowy fiołek rogaty lub czerwonolistna żurawka.
