Tak nielubiane przez nas chwasty w przyrodzie są ważne dla zachowania bioróżnorodności. Niektóre ładnie kwitną, więc można z nich robić bukiety. Wiele z nich wykazuje również właściwości lecznicze.

Określenie „chwasty” wywołuje bardzo niemiłe skojarzenia. W powszechnej świadomości chwasty to rośliny niepożądane w ogrodzie, które wszelkimi sposobami chcemy z niego usunąć. Są uciążliwe i trudne do zwalczenia, ponieważ bardzo szybko potrafią adaptować się do warunków środowiskowych. Z drugiej jednak strony ich zdolność do przetrwania w trudnych warunkach jest niezwykle pożądana dla zachowania różnorodności biologicznej.

DLA BIORÓŻNORODNOŚCI

W utrzymaniu i rozwoju bioróżnorodności im więcej gatunków, tym lepiej. A chwasty są takim rodzajem roślin, o których występowanie nie musimy się martwić. Ponadto potrafią wytworzyć nasiona przystosowane do długiego okresu spoczynku. System korzeniowy chwastów najczęściej jest mocno rozbudowany, w wyniku czego usunięcie ich jest trudne. Ma to też jednak pozytywny wydźwięk – korzenie chwastów spulchniają glebę, poprawiając w niej warunki powietrzne. Może to wpływać na lepsze ukorzenienie roślin ozdobnych.

NA RABATACH

Dla zwiększenia bioróżnorodności i polepszenia kondycji uprawianych przeze mnie roślin postanowiłam zostawić niewielką ilość chwastów. Przeznaczyłam dla nich mniejszy, mniej reprezentacyjny fragment ogrodu z tyłu domu.

Niektóre ładnie kwitnące chwasty, jak dziewanna, jasnota plamista, krwawnik, dziurawiec i rumianek, sprawdziły się również na rabatach wśród gatunków ozdobnych. Pamiętam jedynie aby kontrolować ich wzrost – usuwam długie rozłogi i obcinam przekwitnięte kwiatostany, zanim zdążą zawiązać nasiona.

NA TRAWNIKU

Małe chwasty o niskim płożącym pokroju, jak pięciornik gęsi, bluszczyk kurdybanek, rdest ptasi i koniczyna biała są naturalną, tańszą alternatywą dla trawnika. Znoszą deptanie i koszenie, nie wymagają podlewania, bez żadnych specjalnych zabiegów dobrze się krzewią i bujnie rosną.

SCHRONIENIE DLA ZWIERZĄT

Dziko rosnące rośliny, rzadko doglądane przez człowieka, są siedzibą pożytecznych zwierząt: jeży, ptaków czy ropuch. Znajdują w nich schronienie również biedronki, mrówki i świerszcze.

POKARM DLA OWADÓW

Dużo popularnych chwastów, takich jak: mniszek lekarski, pokrzywa zwyczajna, koniczyna biała, oset polny, gwiazdnica pospolita, wiechlina roczna i rdest ptasi, przyciąga swoimi kwiatami pszczoły i inne owady zapylające, które w poszukiwaniu pyłku i nektaru przeniosą się na rośliny uprawne. Motyle chętnie składają jaja na liściach pokrzyw, ostów, łopianu i podbiału, którymi potem żywią się gąsienice. Ponadto nasiona chwastów z rodziny rdestowatych, komosowatych i prosowatych stanowią pokarm dla ptaków w okresie zimowym.

NA SZKODNIKI

Oprócz tego, że chwasty przywabiają naturalnych wrogów wielu szkodników, dostarczają mi także surowca do sporządzania preparatów do ochrony roślin. Bardzo cenna jest zwłaszcza pokrzywa. Zrobiona z niej gnojówka jest stosowana do zwalczania mszyc i zapobiegania chorobom grzybowym roślin.

Gnojówka z pokrzyw

Składniki:
• 1 kg ziela pokrzywy
• 10 litrów wody

Przygotowanie:

Ziele pokrzywy ścięte przed kwitnieniem i pocięte na drobne kawałki trzeba zalać wodą w ceramicznym, drewnianym lub plastikowym naczyniu. Po dwóch, trzech tygodniach ciecz powinna być przejrzysta i gotowa do użytku.

Stosowanie:

Gnojówkę rozcieńcza się wodą (w proporcji 1:20) i otrzymanym roztworem opryskuje rośliny. W tym samym stężeniu stosuje się ją również jako płynny nawóz wzmacniający rośliny. Nierozcieńczona gnojówka jest świetnym aktywatorem pryzmy kompostowej, bo przyspiesza rozkład resztek organicznych (wielokrotnie w ciągu sezonu polewamy nią pryzmę).

WALORY ZDROWOTNE

Wiele chwastów wykazuje działanie lecznicze. Dlatego zachowuję te, które będę mogła wykorzystać.Kwiaty rumianku ścinam i suszę, żeby zimą przygotować z nich rozgrzewające napary. Wykorzystuję je na przykład przy bólu zębów, zapaleniu dziąseł czy zapaleniu spojówek.

Napar z krwawnika używam do mycia twarzy – działa wybielająco i nadaje skórze gładkość. Liście babki lancetowatej lub wyciśnięty z nich sok wcieram w miejsca ukąszenia owadów, aby zmniejszyć swędzenie i obrzęk. Z mniszka lekarskiego robię pyszny wzmacniający syrop.

Przepis na syrop z mniszka lekarskiego

Składniki:

• 1 litr kwiatów mniszka
• 1 kg cukru
• 2 cytryny
• 1 litr wody

Przygotowanie:

Kwiaty mniszka lekarskiego włóż do garnka, zalej wodą i gotuj przez 15-20 minut. Po tym czasie odstaw miksturę w chłodne miejsce na dobę. Następnego dnia odcedź wywar przez sito i dodaj do niego sok z cytryny i cukier, wymieszaj i gotuj przez około 2 godziny. W tym czasie powinieneś uzyskać konsystencję lejącego się miodu. Przelej miksturę do słoiczka i używaj, gdy potrzebujesz podreperować zdrowie.

Zalecana dzienna dawka syropu dla osoby dorosłej to 2-3 łyżeczki, a w przypadku dzieci jest to 1 łyżeczka. Syropem można także np. posłodzić herbatę, czy użyć go do robienia kanapki.

CHWASTY DO JEDZENIA

Niektóre chwasty nadają się także do celów kulinarnych. Młode liście mniszka lekarskiego, pokrzywy, krwawnika lub pędy skrzypu dodaję czasem do wiosennych sałatek.

NA BUKIETY

Do stworzenia naturalnych i oryginalnych w swej prostocie kompozycji wystarczy zerwać kilka rumianków, dzwonków, czy mniszków i gotowe. Maki ładnie komponują się z chabrami.

Zobacz także:

Astry bylinowe na rabaty i na bukiety CZYTAJ DALEJ >>