Falenopsisy to mało wymagające rośliny, które we właściwych warunkach będą efektownie kwitły przez wiele miesięcy.

Rodzina storczykowatych (Orchidaceae) obejmuje tysiące gatunków botanicznych podzielonych na kilkaset rodzajów i jest jedną z najliczniejszych grup roślin w przyrodzie. Do tego najeży dodać niezliczoną już liczbę mieszańców i odmian stworzonych przez człowieka. Większość ludzi rozpoczyna swoją przygodę ze storczykami od rodzaju Phalaenopsis, kupując kwitnące rośliny w supermarkecie. Te najpopularniejsze i najprostsze do uprawy storczyki dostępne są w sprzedaży przez cały rok. Świetnie nadają się do ozdoby wnętrz urządzonych w różnych stylach.

Nazwa Phalaenopsis pochodzi od dwóch greckich słów: phalaina (ćma) oraz opsis (podobny). Ma to związek z podobieństwem kwiatów storczyka do tropikalnych ciem. Przez jakiś czas była w języku polskim rozpowszechniona nazwa ćmówka, będąca tłumaczeniem nazwy botanicznej. Ze względu na sztuczność i niezrozumiałość takiego nazewnictwa, funkcjonuje dzisiaj spolszczona nazwa falenopsis.

Roślina wytwarza duże, skórzaste liście i zielone korzenie powietrzne. W miarę przyrastania nowych liści, stare wiotczeją, żółkną i odpadają. Niektóre gatunki falenopsisa dorastają nawet do 50-70 cm wysokości, inne są bardzo małe. Pędy kwiatostanowe przewyższają roślinę, dorastając niekiedy do 120 cm wysokości. Dzięki bocznym rozgałęzieniom, każdy z nich może wytworzyć ponad 20 kwiatów, a pojedyncze kwiaty mogą pozostawać na pędzie przez kilka tygodni. Właściwie pielęgnowany falenopsis może być w kwiatach przez większą część roku, a nawet ciągle.

Często spotyka się okazy kwitnące na biało, kremowo, żółto, różowo, fioletowo lub purpurowo, a nawet dwubarwne. Mogą być jednolite, prążkowane lub nakrapiane. Istnieją odmiany o małych kwiatach średnicy 3 cm oraz odmiany z dużymi kwiatami do 14 cm średnicy. Niektóre hybrydy falenopsisa wydzielają lekki przyjemny zapach.

Zasady pielęgnacji falenopsisa

Uprawa falenopsisa nie sprawia trudności nawet początkującym. Znalezienie właściwej równowagi między wilgotnością, temperaturą, światłem i przepływem powietrza jest gwarancją, że roślina będzie rosła zdrowo i obficie kwitła.

MIEJSCE

Falenopsis lubi widne miejsce o rozproszonym świetle, dlatego najlepiej będzie rósł przy wschodnim oknie. Należy unikać okna zachodniego i południowego, gdyż bezpośrednie nasłonecznienie może spowodować poparzenia liści.

Storczyk falenopsis nie przechodzi wyraźnego okresu spoczynku, dlatego przez cały rok odpowiada mu temperatura pokojowa (w zakresie 21-29°C w dzień i 15-21°C w nocy). Z doświadczeń wielu hodowców wynika, że roślina ta doskonale rozwija się i kwitnie przy wilgotności 50-60 proc., czyli takiej, jaka jest w naszych mieszkaniach. Podobnie jak w przypadku wszystkich storczyków, im wyższa wilgotność i temperatura, tym większa potrzeba dobrej wentylacji, ale bez przeciągów. Wilgotne, zastałe powietrze sprzyja gniciu i pojawieniu się chorób.

PODLEWANIE

Częstotliwość podlewania falenopsisów zależy od wilgotności powietrza i temperatury. Przed każdym następnym podlewaniem należy poczekać aż podłoże lekko przeschnie. Optymalnie wystarczy podlewać roślinę co tydzień lub gdy jej odsłonięte korzenie stają się srebrzystobiałe. Najlepiej jest zanurzyć doniczkę w wodzie (o temperaturze pokojowej) na 15 minut, tak aby całe podłoże równomiernie nasiąknęło wodą. Po wyjęciu z naczynia z wodą, doniczkę należy odstawić i pozwolić jej dobrze odcieknąć, a dopiero potem roślinę umieścić w osłonce lub na podstawce.

Nadmiar wilgoci jest najczęstszą przyczyną zamierania rośliny, dlatego należy uważać aby nie przelać falenopsisa. Jego korzenie nie mogą być ciągle w wodzie ponieważ szybko gniją. Do podlewania zalecana jest woda miękka.

DOKARMIANIE

Nawozy do storczyków mogą mieć różną postać – od pałeczek nawozowych, poprzez żele w aplikatorze aż do standardowych koncentratów dodawanych do wody w czasie podlewania. W przypadku tych ostatnich stosujemy je co 3–4 podlewania. Dawka nawozu nie powinna przekraczać sugerowanej przez producenta, a nawet powinna być niższa.

CZYSZCZENIE LIŚCI

Falenopsisy bardzo źle znoszą kurz, który często osadza się na ich dużych liściach. W związku z tym co jakiś czas należy je po prostu umyć. Robi się to miękką, bardzo delikatnie zwilżoną ściereczką.

PO KWITNIENIU

Kiedy kwiaty zasychają i opadają, roślinie pozostaje niezbyt estetyczny pęd, który powoli sam zaczyna żółknąć i zasychać. Wtedy można go całkiem odciąć. Jeśli jednak jest żywy, wystarczy go nieznacznie skrócić (zaraz poniżej położenia najniższego kwiatu, zwykle w połowie długości nad trzecim węzłem). Phalaenopsis z reguły wypuszcza z przekwitniętego pędu boczne łodygi kwiatowe. Dobrze odżywiony jest w stanie wytworzyć w tym samym czasie nowy pęd kwiatowy.

PODŁOŻE

Falenopsisy są epifitami – rosną na innych roślinach, które zapewniają im miejsce do wzrostu, ale nie zaopatrują ich w składniki pokarmowe. Zamiast zwykłej gleby potrzebują specjalnie w tym celu przygotowanych podłoży, które są po prostu skrawkami kory różnego rodzaju drzew. Można samodzielnie przygotować mieszankę składającą się z mchu torfowca z dodatkiem niewielkich ilości innych, lekkich składników jak perlit i węgiel drzewny. Podłoże musi mieć luźną strukturę. Istotny jest także dobry drenaż.

W uprawie najlepiej sprawdzają się przezroczyste osłonki, zarówno szklane, jak i plastikowe. Ważne, żeby przepuszczały światło, które musi docierać do korzeni. Jeśli podłoże ulegnie rozkładowi lub gdy roślina nadmiernie się rozrośnie i korzenie właściwe nie mieszczą się w doniczce, konieczne jest przesadzenie. Korzenie powietrzne powinny swobodnie wystawać z doniczki. Przy przesadzaniu nie wolno ich wciskać do środka.

ROZMNAŻANIE

Nie jest możliwe rozmnażanie storczyków z siewu – w uprawie domowej praktycznie nie zawiązują nasion. Niektóre falenopsisy można rozmnażać przez oddzielenie pędów bocznych wyrastających z pąków śpiących na łodydze lub z pędów odroślowych, czyli tzw. keiki (są to identyczne kopie rodzica). Kiedy na pędach tych korzenie powietrzne osiągną długość co najmniej 2,5 cm, można odciąć sadzonkę od rośliny matecznej i wysadzić do doniczki napełnionej wilgotnym podłożem. Należy zapewnić jej rozproszone światło i dużą wilgotność powietrza.

CHOROBY I SZKODNIKI

Odpowiednio pielęgnowane falenopsisy rzadko są atakowane przez szkodniki roślin. Jeśli powietrze jest zbyt suche wzrasta ryzyko pojawienia się przędziorków (zauważymy wtedy delikatne pajęczynki). Szkodniki wysysają sok z liści prowadząc do pojawiania się żółtych plam, a następnie żółknięcia i opadania liści. Przędziorki żerują zwykle na dolnej stronie blaszki liściowej, ale mogą atakować także kwiaty. Profilaktycznie rośliny chroni się przed nimi poprzez częste zraszanie i zwiększenie wilgotności powietrza. Można stosować naturalne preparaty na bazie olejów roślinnych, które pokrywając przędziorki przyczyniają się do odcięcia dostępu powietrza, co skutkuje ograniczeniem ich populacji.

Innym groźnym szkodnikiem są mszyce. Z reguły występują w szklarniach, ale czasem pojawiają się na storczykach uprawianych w mieszkaniach. Te niewielkie owady należy zwalczać zaraz po zauważeniu, gdyż szybko rozmnażają się i przechodzą na inne gatunki. Żerują na liściach, pędach i pąkach kwiatowych, wysysając z nich sok. Prowadzą do ich przebarwiania a później zamierania. Mszyce wydzielają lepką spadź, która zwiększa ryzyko wystąpienia chorób grzybowych, bakteryjnych i wirusowych. Małą ilość owadów można zwalczyć ścierając je szmatką nasączoną alkoholem. Kolonie niszczy się z użyciem chemicznych preparatów np. Decis.

Falenopsisy mogą być podatne na zgniliznę korzeni lub łodyg, która może się pojawić, kiedy podłoże jest zbyt mokre. Warto od razu przesadzić roślinę i odciąć porażone części.

Szara pleśń objawia się brązowawym nalotem na powierzchni liści, na którym z czasem pojawiają się szare drobinki – zarodniki. Zaatakowaną część rośliny należy odciąć, a korzenie przesuszyć. Można także wymienić podłoże, jeśli to stare jest przegniłe lub przelane.

Stan, w którym pąki kwiatowe opadają bez kwitnienia może być spowodowany nagłymi zmianami temperatury, wilgotności lub nawożenia.

Zobacz także:

Skrzydłokwiat Wallisa CZYTAJ DALEJ >>