Okrągłe, płaskie liście i niewielkie wymagania to cechy charakterystyczne pilei peperomiowatej, czyli pieniążka. Ta niepozorna, a za razem bardzo ciekawa roślina doniczkowa znów jest w modzie.

Pilea to rodzaj roślin należących do rodziny pokrzywowatych (Urticaceae), w obrębie którego znanych jest ponad 600 gatunków. Jednym z najbardziej popularnych jest pilea peperomiowata (Pilea peperomioides). Potocznie nazywana jest „pieniążkiem”, a czasem również „rośliną naleśnikową” i „rośliną UFO” ze względu na kształt liści, które przypominają monety lub talerze. Dzięki ciekawemu zjawisku rozsiewania nasion zyskała również przydomek „wystrzałowej rośliny” (uwalnia dojrzałe nasiona gwałtownie i na naprawdę spore odległości).

Pieniążek pochodzi z prowincji Yunnan i Syczuan na południu Chin. W latach czterdziestych XX wieku norweski misjonarz Agnar Espegren doprowadził do popularyzacji tej rośliny na Półwyspie Skandynawskim, a potem na świecie. Choć przez długi czas pilea peperomiowata była uprawiana przez hodowców-amatorów, to europejscy botanicy sklasyfikowali ją dopiero w 1984 roku. W Polsce pojawiła się w domach na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat. Ze względu na łatwość uprawy można było ją spotkać w szkołach i budynkach użyteczności publicznej. Później roślina została nieco zapomniana, by obecnie powrócić do łask ze zdwojoną siłą. Popyt na nią jest tak duży, że w wielu kwiaciarniach i sklepach ogrodniczych jest wręcz nie do dostania.

Pieniążek to niewielka roślina doniczkowa osiągająca zwykle do 30 cm wysokości. Ma owalne, niemal okrągłe, błyszczące, intensywnie zielone liście, których średnica w dobrych warunkach może dochodzić do 10 cm (zwykle są dużo mniejsze). W młodym wieku pieniążek wygląda dość niepozornie – przypomina niewielką kępkę złożoną z kilku prawie okrągłych listków osadzonych na długich, cienkich ogonkach. W miarę upływu czasu jego pojedyncza, nierozgałęziona łodyga rośnie wzwyż i drewnieje, dzięki czemu roślina zyskuje na atrakcyjności przybierając kształt jakby miniaturowego drzewka z okrągłymi liśćmi. Walory pilei doceniło Królewskie Towarzystwo Ogrodnicze przyznając jej prestiżową nagrodę Award of Garden Merit.

Choć pilea peperomiowata uprawiana jest przede wszystkim ze względu na ciekawą formę i oryginalne liście, wydaje również drobne, puszyste, żółtozielone kwiaty. Luźne kwiatostany osadzone są na długich łodygach wyrastających w kątach liści. Ponieważ nie mają znaczenia dekoracyjnego zaleca się ich usuwanie, gdyż tylko niepotrzebnie osłabiają roślinę. Pilea kwitnie latem, gdy ma stałą temperaturę i wysoką wilgotność. W uprawie doniczkowej rzadko dochodzi do owocowania, a zawiązywanie nasion ma miejsce tylko w naturalnym środowisku pieniążka.

Zasady pielęgnacji pilei peperomiowatej

Roślina jest mało wymagająca, poradzi sobie z nią nawet osoba bez większego doświadczenia w pielęgnacji roślin. Możne zdobić wnętrze domu przez kilka lat pod warunkiem, że nie przesadzimy z podlewaniem.

MIEJSCE

Pilea peperomiowata najlepiej rośnie w miejscach jasnych, o dużej ilości rozproszonego światła. Możemy ustawić ją na parapecie od strony wschodniej lub północnej. W pomieszczeniach z oknem południowym lub zachodnim zaleca się uprawiać pileę w pewnej odległości od okna lub zacieniać w najgorętszej porze dnia. Jeśli roślina stoi blisko okna, pamiętajmy aby nie narażać jej na przeciągi, gdyż jest to jeden z najczęstszych powodów gubienia przez nią liści.

Pilea peperomiowata dobrze sobie radzi w temperaturze pokojowej – od wiosny do jesieni w zakresie 20-25°C. Zimą preferuje chłodniejsze stanowisko (15-18°C). W temperaturze poniżej 15°C jej liście czernieją i opadają.

PODLEWANIE

Latem pileę podlewamy co kilka dni, a w zimie nie częściej niż raz w tygodniu. Wodę najlepiej nalewać na podstawkę pod rośliną, a gdy ziemia zwilgotnieje, odlać nadmiar wody z podstawki. Należy pozwolić ziemi przeschnąć przed ponownym podlaniem. Pieniążek łatwo gnije i zapada na choroby grzybowe w razie nadmiernego podlewania. Lepiej znosi chwilowe przesuszenie niż zalanie.

WILGOTNOŚĆ POWIETRZA

Pilea peperomiowata bardzo lubi wilgotne powietrze, dlatego warto często zraszać liście.

NAWOŻENIE

Nawożenie powinno być umiarkowane, najlepiej płynnym, mocno rozcieńczonym nawozem dla roślin o zielonych liściach lub kaktusów i sukulentów. W okresie wiosenno-letnim zasilamy pileę co dwa tygodnie.

PODŁOŻE

Podłoże do uprawy pilei peperomiowatej powinno być żyzne  i przepuszczalne. Może to być uniwersalna ziemia dla kwiatów wymieszana z piaskiem w proporcji 3:1. Na dnie donicy koniecznie trzeba wysypać warstwę drenażu, który zapewni swobodny odpływ nadmiaru wody. Mogą być to drobne kamienie lub keramzyt.

PRZESADZANIE

Pileę peperomiowatą uprawia się w małych doniczkach, ponieważ roślina nie wytwarza szczególnie rozbudowanego systemu korzeniowego. Należy przesadzać ją co roku, najlepiej wiosną (od kwietnia do lipca) do doniczki 2-3 cm szerszej niż ta wcześniejsza. Roślinę należy posadzić mniej więcej na takiej samej głębokości, na której rosła poprzednio.

ROZMNAŻANIE

Pileę peperomiowatą można rozmnażać przez sadzonki wierzchołkowe. Sadzonki pobiera się wczesną wiosną z pędu wierzchołkowego rośliny. W tym celu odcinamy pędy długości około 6 cm (najlepiej aby sadzonki miały 2-3 pary liści) i pozwalamy im wypuścić korzenie w pojemniku z wodą. Po około 3 tygodniach przesadzamy je do doniczki z lekką, przepuszczalną ziemią. Rośliny można też ukorzeniać bezpośrednio w podłożu. Wówczas należy pamiętać aby ziemia była cały czas wilgotna.

Czasami zdarza się też, że pilea wytwarza odrosty korzeniowe. Warto to wykorzystać i oddzielić małe roślinki od egzemplarza matecznego. Należy je ostrożnie odciąć ostrym nożem najlepiej 1-2 cm poniżej powierzchni podłoża. Sadzonkę umieszcza się w małej doniczce wypełnionej żyzną ziemią uniwersalną. Nie trzeba jej nawozić, ponieważ podłoże najczęściej zawiera dawkę nawozu. Pieniążek łatwo się przyjmuje, a dzięki regularnemu dzieleniu starszy okaz się odmłodzi i będzie chętniej wypuszczał nowe liście.

CHOROBY I SZKODNIKI

Problemy w uprawie pilei peperomiowatej wynikają głównie z błędów w uprawie.

Z powodu niedostatku słońca pędy rośliny wyciągają się, robią się wiotkie, a liście drobnieją. W takim wypadku doniczkę z pileą trzeba umieścić bliżej okna, a jeśli dotychczas stała na parapecie, to przestawić ją na okno lepiej nasłonecznione.

Przy nadmiarze wody pieniążek łatwo gnije i zamiera, często ulega również porażeniu przez choroby grzybowe (np. szarą pleśń). Wówczas na dolnych liściach pojawiają się brązowe plamy. Należy je oberwać, a całą roślinę opryskać wzmacniającym preparatem Biosept Active. W przyszłości dobrze jest unikać zbyt obfitego lub częstego podlewania rośliny.

W warunkach zbyt suchego i ciepłego powietrza (szczególnie zimą w mieszkaniach z centralnym ogrzewaniem) na pilei mogą pojawiać się mszyce, przędziorki i wełnowce. Im szybciej zauważymy szkodniki, tym większa szansa na ich zwalczenie i uratowanie rośliny. Dodatkowo powinniśmy zadbać o odpowiednie nawilżenie powietrza oraz obniżenie temperatury uprawy. W przeciwnym razie szkodniki będą stale powracać.

Mszyce najczęściej atakują wierzchołki pędów i osłabiają roślinę wysysając z niej sok. W efekcie liście się skręcają, są również pokryte klejącą substancją. Można spróbować zwalczyć mszyce prostymi  i bezpiecznymi naturalnymi sposobami, np. podkładając skórkę od banana. Niektórzy zalecają oprysk wodą z mydłem lub samodzielnie przygotowanym wyciągiem z czosnku lub cebuli. Mszyce możemy też po prostu zmyć silnym strumieniem wody, a następnie opryskać pileę ekologicznym preparatem Emulpar Spray.

Przędziorki to malutkie pajączki, niemal niewidoczne gołym okiem. Domyślić się ich obecności można po sieci maleńkich, cieniutkich pajęczynek pojawiających się głównie na spodniej stronie liści pieniążka. W wyniku żerowania tych szkodników (wysysają sok roślin) dochodzi do skręcania się i usychania liści, a nawet całych roślin. Do zwalczenia przędziorków, podobnie jak w przypadku mszyc,  możemy wykorzystać wywar z czosnku lub cebuli, którym należy opryskać całą roślinę.

Pieniążek może zostać zaatakowany przez wełnowce. Ich biała wydzielina przypomina kłaczki wełny. Usunąć je można wacikiem nasączonym spirytusem. Później całą roślinę opryskujemy preparatem Emulpar Spray. Pomocny okazać się może również roztwór wody z szarym mydłem.

Zobacz także:

Peperomia kędzierzawa CZYTAJ DALEJ >>