Jeżówki są efektowne i warte polecenia z uwagi na piękne, długo utrzymujące się kwiaty, niskie wymagania, łatwość uprawy i wysokie walory dekoracyjne.
Te piękne byliny, należące do rodziny astrowatych (Asteraceae), pochodzą z Ameryki Północnej, gdzie rosną na suchych preriach i wzgórzach. Szybko zdobyły popularność w Europie, gdzie zaczęto uprawiać je jako rośliny ozdobne. W Polsce rozpowszechniona jest przede wszystkim jeżówka purpurowa (Echinacea purpurea), która zyskała uznanie jako składnik naturalnych preparatów podnoszących odporność. Mniej znana jest jeżówka blada (Echinacea pallida) i jeżówka wąskolistna (Echinacea angustifolia). Wiele roślin obecnych w naszych ogrodach to mieszańce, dlatego nie poleca się ich samodzielnego wykorzystywania w celach leczniczych.
Jeżówki tworzą gęste kępy, które szybko się rozkrzewiają. Wyrastają z nich sztywne pędy z szorstkimi i lekko owłosionymi liśćmi oraz licznymi kwiatostanami, których wypukłe, brązowo-żółte środki przypominają jeża – stąd nazwa gatunku. Płatki mogą być w odcieniach różu, żółte, czerwone, pomarańczowe, łososiowe i prawie białe. Te zróżnicowane rośliny występują w wielu odmianach różniących się nie tylko kształtem i kolorem kwiatów, ale również pokrojem i wysokością – od 30 do 120 cm.
Rośliny posadzone na rabatach kwitną długo i obficie od końca czerwca aż do października. Ich zapach wabi do ogrodu wiele owadów, takich jak motyle i pszczoły.
Później przekwitłe kwiatostany jeżówek pozostawione na łodydze są oryginalną ozdobą poza sezonem, a ich nasiona stanowią dodatkowy pokarm dla ptaków.
PRZEGLĄD ODMIAN
Jeżówka purpurowa 'Alba’
Jest jedną z najstarszych odmian, jednak wciąż nie traci na popularności. Dorasta do około 70 -80 cm wysokości i 50-60 cm szerokości, tworząc słabo rozgałęzione karpy, na których od lipca aż do października licznie pojawiają się duże kwiaty o białych płatkach oraz brązowo pomarańczowym środku.
Jeżówka purpurowa 'Julia’
Polska odmiana, dorastająca do około 60 cm wysokości i 30-40 cm szerokości. Tworzy gęsto rozgałęzione karpy. Charakteryzuje się dużymi kwiatami z intensywnie pomarańczowymi płatkami i wiśniowym środkiem. Kwitnienie jest obfite, trwa od lipca aż do września. Płatki starszych kwiatów bledną na słońcu.
Jeżówka purpurowa 'Green Twiser’
Wyjątkowa, przyciągająca uwagę odmiana o cudownej, wręcz hipnotyzującej kolorystyce. Urzeka ślicznymi, dwubarwnymi, kwiatami. Różowy kolor płatków fantastycznie współgra z ich limonkowymi zakończeniami, tworząc niesamowity efekt wizualny. Piękne kwiaty zdobią szczyty wzniesionych pędów od lipca aż do września. Ich ciekawe ubarwienie sprawia, że roślina stanowi wyjątkową i bardzo ciekawą ozdobę ogrodu, a ciemno zabarwione pędy dodają jej wyjątkowego wdzięku. Płatki kwiatu, które początkowo są żółto-zielone pięknie otulają duży, okrągły, brązowo-bordowy środek. Z czasem nabierają różowego koloru, rozpoczynając od centrum i zmierzając ku zakończeniom, ale ich końcówki pozostają limonkowe. Najintensywniejsze, neonowe barwy można obserwować w pierwszej fazie rozkwitu poszczególnych kwiatów, później barwa staje się pastelowa. Odmiana dorasta do około 100 cm wysokości i 45 cm szerokości. Jest nowością roku 2017.
Jeżówka purpurowa ‘Pow Wow Wild Berry’
Odmiana charakteryzuje się bardzo zwartym pokrojem i kompaktowym wzrostem. Dorasta do około 50-60 cm wysokości i 45-60 szerokości. Kwitnie od końca czerwca do końca września na sztywnych łodygach. Koszyczki kwiatowe zbudowane są z kolczastego, wypukłego, pomarańczowo-brązowego środka, otoczonego pojedynczymi kwiatami języczkowymi, które zachowują swoją piękną, intensywną, różową barwę przez cały okres kwitnienia. Odmiana idealna na kwiat cięty oraz do zasuszania.
Jeżówka purpurowa ‘Magnus’
Jest jedną z wyższych odmian – dorasta do wysokości około 100 cm i 60 cm szerokości. Kwitnie bardzo obficie od czerwca do października wytwarzając bardzo trwałe kwiaty rozmieszczone na szczytach słabo rozgałęzionych pędów. Koszyczki kwiatowe większe niż u gatunku, z kolczastym, brązowym, spiczastym środkiem. Kwiaty języczkowe prawie czysto różowe, długie, zwisające do dołu, szersze niż u gatunku.
Jeżówka purpurowa ‘Butterfly Kisses’
Odmiana kompaktowa, dorastająca do około 40 cm wysokości i podobnej średnicy. Jej pełne kwiaty urzekają ciekawą budową, kolorystyką oraz pięknym zapachem. Koszyczki kwiatowe zbudowane z pomponowych, ciemnoróżowych kwiatów otoczonych koronką długich, wąskich, skierowanych do dołu płatków w delikatnym, bladoróżowym kolorze. W miarę rozwoju niewielki, zielonkawy środek kwiatu, nabiera intensywnej, żółto-pomarańczowej barwy. Odmiana ta kwitnie obficie od czerwca do sierpnia. Usuwanie przekwitniętych kwiatów pobudza kwitnienie.
Jeżówka purpurowa 'Piccolino’
Odmiana karłowa, wyjątkowo obficie kwitnąca, o podwójnych pomponowych kwiatach w kolorze bardzo intensywnego różu. Kwitnąca osiąga wysokość około 20-25 cm i szerokość 30 cm. Ma ładny, zwarty pokrój i sztywne proste pędy. Najładniej prezentuje się od sierpnia do września – wtedy to pojedyncza roślina potrafi wytworzyć do 30 kwiatów. Jest stosunkowo nową odmianą, wprowadzoną do handlu w 2013 roku.
UPRAWA I PIELĘGNACJA JEŻÓWEK
Pomimo swojego niebanalnego wyglądu są to rośliny o niewielkich wymaganiach. Mogą je uprawiać nawet początkujący ogrodnicy lub osoby, które nie mają zbyt wiele czasu na pielęgnację ogrodu.
Jeżówki lubią słońce, dlatego posadzone w jasnym i zacisznym miejscu odwdzięczą się bujnymi kwiatami. Odpowiednie dla nich będą gleby piaszczysto-gliniaste lub gliniaste, średnio zasobne i lekko wilgotne. Byliny nie potrzebują intensywnego nawożenia. Wystarczy raz w sezonie (wczesną wiosną) zasilić je kompostem.
Najważniejsze w uprawie jeżówek jest regularne nawadnianie, tak aby zapewnić im stale wilgotne podłoże. Rośliny znoszą wprawdzie krótkie okresy suszy, ale odbija się to na intensywności kwitnienia.
Warto wspomnieć, że jeżówki są z reguły mrozoodporne, więc nie wymagają okrywania na zimę. Wiosną ścinamy jedynie stare i zaschnięte kwiatostany oraz czyścimy kępy z zeszłorocznych liści.
ROZMNAŻANIE JEŻÓWEK
Byliny te bardzo łatwo zawiązują nasiona i wysiewając się tworzą dużo tak zwanych samosiejek. Dzięki temu można w łatwy sposób pozyskać nowe rośliny i posadzić je w wybrane miejsce w ogrodzie. Zakwitną w następnym roku. Jeżówki można także rozmnożyć przez podział silnie rozrośniętych kęp. W tym celu należy jesienią wykopać bryłę korzeniową i ostrym nożem podzielić ją na dwie części, a następnie posadzić w wybranym miejscu w ogrodzie. Jeżówki dość dobrze znoszą przesadzanie.
TOWARZYSTWO INNYCH ROŚLIN
Jeżówki pasują do ogrodów w stylu wiejskim, naturalistycznym, romantycznym lub preriowym. Warto sadzić je w towarzystwie hortensji bukietowych, traw ozdobnych oraz innych bylin. W czerwcu dobrze komponują się z białym krwawnikiem i liliową szałwią , a w lipcu z białym kłosowcem, fioletową liatrą oraz z floksami w różnych odcieniach różu. Jesienią najpiękniej wyglądają z rozchodnikami, astrami, rozplenicami i wrzosami.
Zobacz także:
Rośliny wabiące motyle CZYTAJ DALEJ >>
